bir film/mutlak kararlar

Dun aksam The Life of David Gale adli filmi izledik. Idam cezasiyla ilgili bir film. ABD'nin Teksas (Texas) eyaletinde geciyor; gercekte de yasalarinda idam cezasinin var oldugu ve uygulandigi bir eyalet. Ulkenin baskaninin ve petrol zenginlerinin memleketi. Filmdeki tanima gore "Incil kusagi"nda oldugunuzu kiliselerin ve hapisanelerin sayisinin, ABD'nin unlu kahveevi zinciri Starbucks'lardan fazla olmasindan anlayabileceginiz bir yer.
Basrollerde Kevin Spacey ve Kate Winslet var. Ikisini de begeniyorum; hem oyunculuklarini hem de oynamayi sectikleri filmleri. Kevin amca idam cezasina karsi ve ayni zamanda bunu protestolar, bildiriler, soylesilerle ifade eden bir grubun uyesi ve universitede ders veren bir felsefe profesoru. Gerci film o hapisanedeyken ve idam edilmesine sanirim bes gun varken basliyor. Kevin amca uc ayri mahkeme tarafindan idam karsiti gruptan yakin arkadasi bir kadina tecavuz etmek ve oldurmekten suclu bulunmus. Kate abla (yoksa ayni yasta miyiz ya -hoh neyse birkac yas varmis aramizda) da Kevin amcayla idamdan onceki uc gun ikiser saatlik roportajlar yapmakla gorevli gazeteci. Kevin amca Kate'e hayatini; onu buraya getiren yolu anlatiyor. Filmin basindan itibaren Kevin amcanin masum olabilecegi suphesi geziyor ortalikta. Ama mahkemece suclu bulunmus olanlarin suclu veya masum olduklarina bakmaksizin idam cezasinin ne kotu-kati-aci birsey oldugunu soyluyor bu karsit grup. Yine de tabii bunu anlatmanin en etkili yolunun masum birinin idam edilmesi gercegini ortaya sermekten gecitigini bilerek.
+Dikkat; bundan sonrasi bir miktar spoiler etkisi yapabilir+

Filmin ozu, sevgilim kocamin filmden sonra soyledigi gibi*: "Adalet sistemi yanilabilir. Yanilabilen bir sistemle mutlak kararlar vermemek gerekir."


* Sozcuklerini birebir hatirlamiyorum; kendisi daha guzel ifade etmis olabilir.

** Alt bilgi: Ben bu filmi izlemeden once idam cezasina karsiydim (hala da oyleyim). Ama filmin sonlarinda filmin ne anlatmak istedigi konusunda bir afallama yasadim. Ozellikle Texas valisinin ettigi bir soz vardi; once salaksin dedigim ama filmin son sahnesiyle birlikte anlatilmak isteneni bulandiriyormus gibi duran. Ama sonra dusununce oyle olmadigina karar verdim. Insanlarin kendi kararlarina saygi duyarsak, sectikleri yontem aci ve sasirtici (ve hatta ilk anda psikopatca gelebilen) bir yontem olsa da ortada Texas yasalarinca bile idam edilmeyi gerektirecek bir suc yok. Dolayisyla donup dolasip sevgilim kocamin ettigi soze geliyor film. Ve tabii daha fazlasi da var; filmin anlattiklarini idam cezasina sIkIstIrmamak gerek.